10
 min

Het opzetten van een kalibratieproces: alle stappen uitgelegd

Vaak worden alle meetinstrumenten klakkeloos jaarlijks gekalibreerd, maar aan welke stappen moet een goed kalibratieproces eigenlijk voldoen en waar moet je nog meer aan denken als je een kalibratieproces opstelt? In deze blog lees je er alles over.

Het opzetten van een kalibratieproces: alle stappen uitgelegd

Meetinstrumenten hebben vrijwel altijd een (kleine) afwijking. Om vast te stellen wat die afwijking is en of het instrument daarmee nog wel voldoet aan de gestelde eisen is het nodig om meetinstrumenten periodiek te kalibreren. Kalibratie is dan ook vaak een vast onderdeel van het kwaliteitsmanagement. 

Vaak worden alle meetinstrumenten klakkeloos jaarlijks gekalibreerd, maar aan welke stappen moet een goed kalibratieproces eigenlijk voldoen en waar moet je nog meer aan denken als je een kalibratieproces opstelt? In deze blog lees je er alles over.

Het kalibratieplan

Een goed kalibratieproces is gebaseerd op een doordacht kalibratieplan. In het kalibratieplan is vastgelegd wat er gekalibreerd moet worden, hoe vaak en op welke manier. Moet jij een kalibratieplan opstellen of verbeteren? Volg hierbij dan de volgende stappen.

Bepaal wat je wil kalibreren

Maak een lijst van alle instrumenten en geef aan of dit kritische apparatuur is of niet. Een instrument is kritisch, als de metingen van dat instrument de veiligheid, kwaliteit of goede werking van een installatie significant beïnvloed. 

Kritische instrumenten moeten gekalibreerd worden. Niet-kritische instrumenten kunnen ook gekalibreerd worden, maar is niet altijd nodig. In de door jou opgestelde lijst moet elk instrument op een unieke manier worden vastgelegd, zodat instrumenten niet ongemerkt omgewisseld kunnen worden. Meestal wordt hiervoor het serienummer van de fabrikant gebruikt, soms samen met een eigen ID (TAG, assetnummer of equipment ID). 

Tip! Als instrumenten in een specifieke installatie, machine zijn ingebouwd of bij een specifieke monteur horen, is het goed dit ook vast te leggen. Je kunt deze instrumenten natuurlijk alleen kalibreren als de instrumenten niet in gebruik zijn. Als je dit goed vastlegt helpt dit later bij het plannen van de kalibraties.

Bepaal hoe je wil kalibreren

Leg per instrument de details vast die belangrijk zijn bij de kalibratie. Denk hierbij aan: het meetbereik, zowel de toelaatbare afwijking als de nauwkeurigheid van de kalibratie en de kalibratie-interval.

Over de toelaatbare afwijking en de kalibratie-interval ontstaan nog wel eens discussies. Bedenk van tevoren waar je jouw keuze op baseert: Volg je het advies van de fabrikant, baseer je het op een eigen (risico)beoordeling of zijn er (wettelijke) standaarden die gevolgd moeten worden? Zorg er in ieder geval voor dat je goed vastlegt waar jouw keuze op gebaseerd is. Dit helpt later om te bepalen hoe je met afwijkingen om moet gaan.

Nu je dit hebt gedaan, kun je voor de kalibraties een standaard operating procedure (SOP) vastleggen. Hierin leg je vast welke stappen je moet doorlopen tijdens de kalibratie, welke meetpunten je gebruikt, waar de kalibratieapparatuur aan moet voldoen (bijvoorbeeld, hoeveel nauwkeuriger moet de kalibratiestandaard zijn dan het meetinstrument) en hoe de resultaten geïnterpreteerd moeten worden.

Door dit te doen zorg je voor uniformiteit en wordt het kalibratieproces controleerbaar en herhaalbaar of je het nu zelf uitvoert of (deels) uitbesteed. 

Bepaal hoe je wil documenteren

“Als het niet gedocumenteerd wordt, is het niet gedaan” is een bekend gezegde. Het bijhouden van  actuele administratie is een belangrijk aspect van het kalibratieproces. Bij interne en externe audits wordt vaak gevraagd om geldige kalibratiecertificaten. Je wil hier niet onnodig veel tijd aan besteden, en de geldigheid van de data moet buiten discussie staan. Zorg er daarom voor dat je het documentatieproces structureert en efficiënt vormgeeft. Dit doe je door de gegevens op een veilige manier op een centrale plek op te slaan, zodat alle kalibratiedata eenvoudig te ontsluiten is voor medewerkers en auditors.

Betrokken medewerkers

Nu je een mooi plan hebt opgesteld, moet er mee gewerkt gaan worden. Voor een goede uitvoering is het belangrijk dat de mensen die de kalibraties uit gaan voeren goed opgeleid worden en zich betrokken voelen. Dit houdt in dat men bekend is met de inhoud van de SOP’s, dat men weet wat er van hen gevraagd wordt en hoe men om moet gaan met afwijkingen. Voor de betrokkenheid kan het helpen om wat achterliggende informatie te delen ook al is dit niet direct nodig voor het uitvoeren van de werkzaamheden. Van betrokken medewerkers zal je ook eerder informatie terug krijgen die helpt om het kalibratieplan te verbeteren en up-to-date te houden. Dit geldt natuurlijk voor eigen medewerkers, maar ook als kalibraties uitbesteed worden helpt dit enorm!

De uitvoering

Bij het kalibreren voer je de stappen van het kalibratieplan uit. Over het algemeen zijn de volgende stappen onderdeel van de kalibratiewerkzaamheden:

  • Ingangscontrole: Controleer het instrument op defecten en dergelijke. Vaak is dit een visuele controle eventueel aangevuld met functietesten of veiligheidschecks;
  • Voer de kalibratie uit. Hierbij vergelijk je het instrument op specifieke meetpunten met een referentie en leg je de afwijking vast;
  • Als het instrument buiten de toleranties valt, kun je eventueel het instrument justeren. Hierbij wordt het instrument aangepast zodat het weer binnen de specificaties valt. Dit is niet altijd mogelijk, gewenst of toegestaan;
  • Documenteer de kalibratieresultaten.

Organiseer jouw kalibratieprocessen met AutoCal+

Met AutoCal+ wordt het bijhouden van een kalibratieplan en het uitvoeren van de kalibraties een stuk eenvoudiger. 

Je voert allereerst de instrumenten in die je wil kalibreren. Je kunt hier direct aanvullende informatie kwijt, zoals het meetbereik, de toelaatbare afwijking, opmerkingen, instructies en foto’s etc.  Je kunt per instrument of per groep instrumenten aangeven op welke punten er gekalibreerd moet worden en welke standaarden er gebruikt moeten worden. AutoCal+ leidt je vervolgens per meetpunt door de kalibratie, waardoor je direct signaleert of er afwijkende meetwaarden zijn.

Na het voltooien van een kalibratie worden de resultaten in een grafiek en tabel weergegeven. Je slaat resultaten direct op in AutoCal+ en kunt ze meteen als PDF-rapport downloaden of door je collega’s laten bekijken. Voor de documentatie zijn dus geen aanvullende handelingen nodig. Dit bespaart veel tijd en hierdoor kan je snel door met de volgende kalibratie of andere werkzaamheden. AutoCal+ creëert bovendien een historisch overzicht van al je kalibratiegegevens dat ideaal is voor het analyseren van trends. Hiermee kun je een technisch onderbouwde keuze maken voor wat betreft het kalibratie-interval.

Tot slot helpt AutoCal+ om overzicht te houden op de kalibraties, doordat je dashboards kunt inrichten. Je kan op basis van de actuele gegevens in één oogopslag weten welke kalibraties zijn uitgevoerd en welke nog gedaan moeten worden. 

Wil je kennismaken met de kalibratiesoftware van AutoCal+? Bel ons op +31 79 203 31 33 of vul het contactformulier in. Wij helpen je graag met het vergemakkelijken van jouw kalibratieprocessen.


Schrijf je in voor onze nieuwsbrief.

Blijf op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van kalibratie.

Laatste blogs